ΓΕΩΡΓΙΟΣ & ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ ΜΑΤΘΑΙΟΥΔΑΚΗΣ.

ΕΝΑΣ ΑΙΩΝΑΣ ΜΕΣ ΤΑ ΓΥΑΛΙΑ,ΤΑ ΡΟΛΟΓΙΑ & ΤΑ ΚΟΣΜΗΜΑΤΑ.

  

ΠΑΠΑ ΜΑΤΘΑΙΟΣ ΜΑΤΘΑΙΟΥΔΑΚΗΣ, Ο ΠΡΟΠΑΤΩΡ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ.

  Ο ιερέας Ματθαιουδάκης Ματθαίος κατάγονταν από τις Αλιάκες Μυλοποτάμου. Αρχικά κατά πάσα πιθανότητα ονομάζονταν η οικογένεια Παπαδάκηδες, καθώς πολλά μέλη της είχαν λάβει την ιεροσύνη και κάπως έτσι απ΄τον παπά Ματθαίο και τα παιδιά του, τα <<Ματθαιουδάκια>>, κατέληξαν να λάβουν το επίθετο Ματθαιουδάκης. Ο ιερέας μετοίκησε στην Βαρβίτσα Λακωνίας με την γυναίκα του, μετά την επικήρυξή του απ΄τους Τούρκους, καθώς συμμετείχε στην αποτυχημένη επανάσταση την Κρητών (1821). Κατά μία άλλη εκδοχή , σύμφωνα με προφορική μαρτυρία, όταν ο άγας της περιοχής, θέλοντας να προσβάλει την ορθοδοξία, ούρησε στην Αγία Τράπεζα του ναού, που είχαν χτίσει οι Ματθαιουδάκηδες στις Αλίακιες, ο παπά Ματθαίος εξοργίστηκε απ΄τη βέβηλη πράξη, τον σκότωσε και απ΄τον φόβο αντιποίνων, έφυγε απ΄το νησί. Μετά την Βαρβίτσα κατοίκησε στην Πρόνοια Ναυπλίου, όπου είχαν δημιουργήσει συνοικία οι πρόσφυγες της Κρήτης, εκδιωγμένοι απ΄την Τουρκοκρατούμενη Κρήτη. Άσκησε τα ιερατικά του καθήκοντα στο ναό της Αγ. Τριάδας Προνοίας και του κάστρου του Παλαμηδιού μεχρι τον θάνατό του (1849). Στα κατάστιχα των Κρητών προσφύγων αναγράφεται ως <<παπά Ματθαίος Αυλοποταμίτης>>. Έκανε μια κόρη, τη Ζαμπία, και δύο γιούς, τον Λεωνίδα και το Νικόλαο. Ο Λεωνίδας γεννήθηκε το 1833 στη Βαρβίτσα Λακωνίας και ο αδελφός του Νικόλαος στο Ναύπλιο το 1849. Ο δεκαεξάχρονος Λεωνίδας κατέβηκε στις Αλιάκες, μαζί με τον μικρότερο αδελφό του, Νικόλαο, και τη μητέρα τους, όταν πέθανε ο πατέρας τους στο Ναύπλιο. 

 

ΤΑ ΑΔΕΛΦΙΑ ΛΕΩΝΙΔΑΣ & ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΑΤΘΑΙΟΥΔΑΚΗΣ

  Ο οπλαρχηγός Λεωνίδας Ματθαιουδάκης ίδρυσε τον <<Ιερό Λόχο>> και έλαβε μέρος στην πολιορκία της Μονής Αρκαδίου. Ο Λεωνίδας διετέλεσε δάσκαλος στο Μελιδόνι, <<Μπίμπασης>> Βιάννου, Σητείας και Μυλοποτάμου, Ταγμάρχης Χωροφυλακής Ρεθύμνου, μέλος της Χριστιανικής Δημογεροντίας και Τελώνης Ρεθύμνης. Το 1878 συνυπέγραψε ως πληρεξούσιος βουλευτής Ρεθύμνης τη συνθήκη της Χαλέπας για την ημιαυτονομία της Κρήτης απ΄τον Σουλτάνο. Ο Λεωνίδας κατέφυγε στην Αθήνα μετά την αποτυχία της Επανάστασης του 1879. Το 1893 με αμνηστία επέστρεψε στην Κρήτη και στην επανάσταση του 1897 διετέλεσε πληρεξούσιους στην επαναστατική Συνέλευση. Παντρεύτηκε την Αργυρή Μαρκοπούλου και απέκτησε τέσσερις γιούς και δύο κόρες. Απεβίωσε το 1918 στις Αλίακες. 

ΟΙ ΩΡΟΛΟΓΟΠΟΙΟΙ-ΧΡΥΣΟΧΟΟΙ-ΟΠΤΙΚΟΙ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΙ ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ ΛΕΩΝ. ΜΑΤΘΑΙΟΥΔΑΚΗΣ

  Ο ωρολογοποιός και χρυσοχόος Γεώργιος Λεων. Ματθαιουδάκης γεννήθηκε το 1869 στις Αλίακες. Ο αδελφός του ωρολογοποιός και χρυσοχόος Αλκιβιάδης γεννήθηκε το 1875 στην Επισκοπή Μυλοποτάμου. Τα αδέλφια θα ανοίξουν μαζί κατάστημα στην συμβολή των οδών Αρκαδίου και Μουσούσου, στην εκεί μικρή πλατεία, πρίν γκρεμιστούν τα κτίρια απ΄την πλευρά της Μητρόπολης. Το χρυσοχοείο-ωρολογοποιείο βρισκόταν μεταξύ της κάβας Παυλιδάκη, του μπακάλικου Στεφανάκη και της οικοδομής Καλλέργη. Σύμφωνα με τον κ. Νικ. Τσουπάκη, ιδιοκτήτης αυτού του ακινήτου ήταν ο Εμμ. Περακάκης. Δίπλα τους υπήρχε και το Συμβολαιογραφείο του αδελφού τους Ματθαίου, ιδιοκτησίας και αυτό του Εμμ. Περακάκη. Εκτός απ΄το χρυσοχοείο-ωρολογοποιείο για να διανοιχθεί η πλατεία της Μητρόπολης γκρέμισαν επίσης το συμβολαιογραφείο και το μπακάλικο του Στεφανάκη. Ο Γιώργος εξειδικεύτηκε στα ρολόγια και στο χρυσό ο Αλκιβιάδης. Λόγω της γειτονίασης με την Μητρόπολη αναλαμβάνουν το κούρδισμα του ρολογιού του καμπαναριού του ναού των Εισοδίων, παράδοση που θα συνεχίσουν τα παιδιά του Γεωργίου.

  Το κατάστημα ήταν μακρόστενο. Στη βιτρίνα υπήρχαν ρολόγια με καμπάνες (ξυπνητήρια). Μέσα δέσποζε ένας πάγκος με διάφορα ρολόγια και είχε και κάποια γυαλιά οράσεως, ως πρόσθετο προιόν για κέρδος. Στο κατάστημα κατασκεύαζαν χειροποίητα, τους άξονες των ρολογιών, τα υπόλοιπα μέρη αγοράζονταν από Ελβετία. Ο Γεώργιος ασθενεί με ημιπληγία και αποβιώνει το 1937. Το κατάστημα κληρονομεί ο γιός του, Λεωνίδας. Έχει προηγουμένος εκπαιδεύσει ως ρολογά τον εώς τότε λιμενεργάτη, Ιω. Ντασιωνάκη, με την προυπόθεση και καθώς έβλεπε το τέλος του να πλησιάζει, να εκπαιδεύσει ο Ντασιωνάκης τον μικρό Λεωνίδα (14 ετών) στην τέχνη του ρολογά. Ο Γιώργος απέκτησε εκτός από τον Λεωνίδα και τέσσερις κόρες ,τις Χρυσούλα Μαρκάκη, Μαρία Ανδρουλάκη, Γεωργία Βλαχάκη και Ελπίδα Ντασιωνάκη. Ο Ντασιωνάκης θα τηρήσει το λόγο του και θα βοηθήσει τον Λεωνίδα. Αργότερα ο Ντασιωνάκης θα μετοικήσει στο Ηράκλειο.

  Ο εγγονός του Γεωργίου, κ. Ματθαίος Ματθαιουδάκης αναφέρει πως ο παππούς του μαθήτευσε σε κάποιον ρολογά, που ονομάζονταν Αβάτζος. Ο Αλκιβιάδης έμαθε την τέχνη, κοντά στον αδελφλο του Γιώργο. <<Ο Γιώργος εξειδικεύεται στην ωρολογοποιία. Ο Αλκιβιάδης ήταν περισσότερο χρυσοχόος>> αναφέρει σχετικά. Σχετικά με τα ρολόγια ο κ.Αλκιβιάδης Ματθαιουδάκης, αδελφός του κ.Ματθαίου, αναφέρει πως υπήρχαν τσέπης, κουρδιστά,χειρός,ξυπνητήρια και επιτραπέζια. Σχετικά με τα κοσμήματα οι Ρεθεμνιώτες αγόραζαν βέρες, σαρανταστέφανα, στεφανοθήκες, αγιοκωνσταντινάτ, σταυρούς, μισόλιρα πέτου, ιερά σκεύη, <<ντυσίματα>> ασημιού για εικόνες, ταμπακιέρες, χρυσά και ασημένια παντατίφ.

 ΓΥΑΛΙΑ ΟΡΑΣΕΩΣ

  Ο Αλκιβιάδης θα ταξιδεύσει στην Κωνσταντινούπολη και θα γνωρίσει νέες τεχνικές στη χρυσοχοεία. Στην Πόλη θα μάθει να κατασκευάζει σκελετούς γυαλιών από χρυσό και ασήμι. Απ΄την Κωνσταντινούπολη θα μεταφέρει στο Ρέθυμνο τους κρυστάλλινους φακούς των γυαλιών. Με ειδικά <<μετράδια>> θα μπορέσουν να μετρούν τους βαθμούς μυωπίας. Οι σκελετοί ήταν χειροποίητοι μονόκυαλοι και διπλοί, που έπιαναν στη μύτη του πελάτη με έλασμα. Εκτός των σκελετών αυτών υπήρχαν και τα γυαλιά τσέπης με αλυσίδα. Οι φακοί ήταν στρογγυλοί και επίπεδοι. Βιδώνονταν στους σκελετούς αφού επεξεργάζονταν στο <<σφαιρόμετρο>> για να συμβαδίσουν με τους βαθμούς μυωπίας. Ακόμη δεν είχε ανακαλυφθεί ο αστιγματισμός. Αργότερα βγήκαν φθηνότεροι, πλαστικοί σκελετοί που έγιναν γνωστοί ως <<σκελετοί του ΙΚΑ>>. Οι τυποποιημένοι αυτοί σκελετοί από χαρουπόπαστα, για να προσαρμόζονται σωστά στους φακούς, θερμαίνονταν και άνοιγαν με τον <<κόλουρο κώνο>>. 

 ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΑΝΟ

  Ο Αλκιβιάδης παντρεύεται το 1911 την Ελένη Πλατυρράχου απ΄τις Κουρούτες Αμαρίου. Μένουν στην οδό Βιβυλάκη 14, στο προικώο σπίτι της συζύγου του. Θα αγοράσει χρυσοχοείο, στις 28.05.1922, στον Πλάτανο, απέναντι απ΄τα Βρυσάκια. Σύμφωνα με το συμβόλαιο, που έχει στα χέρια του ο κ.Νικ. Τσουπάκης του οποίου η μητέρα ειναι Ματθαιουδάκη, ανήκε στον Οθωμανό καπνοκόπτη Χασάν Μακρυδάκη του Αχμέτ. Αργότερα, καθώς δεν αποκτούν τέκνα, το ακίνητο θα κληρονομηθεί στα ανίψια της Ελένης για να παραμείνει τελικά στον οπτικό, Μιχάλη Πλατύρραχο. Ο Αλκιβιάδης θα αποβιώσει το 1938. 

ΟΔΟΣ ΑΡΚΑΔΙΟΥ 161

  Ο γιός του Γιώργου, Λεωνίδας, το 1960 όταν θα γκρεμιστεί το κατάστημα στη Μουσούρου θα ανοίξει κατάστημα ρολογιών και οπτικών στην Αρκαδίου 169, δίπλα στο χρυσοχοείο της Ρούλας Ντασιωνάκη. Εκέι θα ασχοληθεί περισσότερο με τα οπτικά, αν και γνωρίζει ρολογάς. Στο κατάστημα αυτό θα μείνει ο Λεωνίδας 56 ολόκληρα χρόνια. Για να ενισχύσει τις γνώσεις του στα οπτικά έχει προηγουμένως ταξιδεύσει στην Αθήνα (1958) και έχει μαθητεύσει στον Οίκο Βαιράμογλου. Με εξέτάσεις θα λάβει την άδεια του οπτικού. Έως τότε οι οπτικοί ήταν εμπειροτέχνες. Ο Λεωνίδας παντρεύτηκε την Ευαγγελία Φραγκιαδάκη και απέκτησε εκτός απ΄τον Ματθαίο όπου θα αναλάβει τα οπτικά, όταν ο Λεωνίδας συνταξιοδοτηθεί, τον Γιώργη, που ακολούθησε την ιατρική επιστήμη και τον Αλκιβιάδη, που έμαθε χρυσοχόος κοντά στον ωρολογοποιό-χρυσοχόο Νικ. Ντασιωνάκη και στον θείο του, Αλκιβιάδη. Ο Αλκιβιάδης θα ανοίξει κατάστημα αργυροχρυσοχοίας το 1983 στην Αρκαδίου 119, όπου λητουργεί εώς σήμερα. 

ΓΥΑΛΙΑ ΗΛΙΟΥ 

  Το Πάσχα του 1965 ο αντιπρόσωπος Χαιδευτόπουλος, θα προτείνει στον Λεωνίδα να προσθέσει γυαλιά ηλίου στο κατάστημα. Ο γιός του, Ματθαίος τον πείθει να αγοράσει 25 ζεύγη των εταιρειών FILOS και PERSOL. Τα γυαλιά κόστιζαν 12δρχ. Σε δύο μόλις μέρες τα γυαλιά ξεπουλήθηκαν! Θες ο ήλιος, θες οι αγορές του Πάσχα, έγιναν ανάρπαστα. Από τότε προμηθεύονταν συνεχώς γυαλιά ηλίου. Ταυτόχρονα επισκεύαζε και ρολόγια. Το κατάστημα διαθέτει βιτρίνα με γυαλιά και ρολόγια. Μέσα υπήρχαν απέναντι δύο βιτρίνες με τζάμια στις οποίες συνδύαζε τα ρολόγια με τα γυαλιά. Στο βάθος ο πάγκος των επισκευών των ρολογιών. Στα δεξιά ένας καναπές ξύλινος και κρεμαστές μεγάλες βιτρίνες με γυαλιά οράσεως και ηλίου και ένας μεγάλος καθρέπτης πάνω απ΄τον καναπέ. Ένας ακομά σκαλιστός πάγκος στεκόταν στα αριστερά με συρτάρια γεμάτα με γυαλιά για δοκιμή απ΄τους πελάτες. Στο πίσω μέρος μία χαμηλότερη βιτρίνα χώριζε το κατάστημα απ΄το εργαστήριο. Στη βιτρίνα αυτή εκτίθεντο ξυπνητήρια και γυαλιά. Στο εργαστήριο συναντούσες τον πάγκο εργασίας των οπτικών. Ένα φακόμετρο και μία πέτρινη επιφάνεια με τρεχούμενο νερό, σε περίπτωση που χρειάζονταν τρόχισμα κάποιος φακός, βρίσκονταν στον πάγκο. Όπως σε μια ραπτομηχανή, ο ράφτης έδινε δύναμη με το πόδι του να γυρίσει ο τροχός για να μπορέσει να ράψει, έτσι και ο οπτικός για να μπορέσει να τροχίσει τον κρυστάλλινο φακό σωστά και να μη σπάσει, πατούσε με το πόδι του το τροχό. Οι φακοί αγοράζονταν έτοιμοι με βαθμούς και ο οπτικός έπρεπε να τους τοποθετήσει στον σκελετό. Το περίγραμμα του σκελετού το σχεδίαζαν σε πακέτο από τσιγάρα και με αυτό το <<πατρόν>> χάραζαν με διαμάντι το περίγραμμα, έκοβαν και τρόχιζαν τον κρυστάλλινο φακό. Το Αγγέλικα μετέφερε από την Αθήνα τους φακούς. Αργότερα με ειδικές πένσες και με μία μηχανή με δύο πέτρες, που είχε επινοήσει ο Ανδρέας Κοχράκης, τρόχιζαν τους φακούς. Για να ανοίξουν τρύπες στους φακούς, στις οποίες στερέωναν τους σκελετούς, χρησιμοποιούσαν ασετόν. Το 1966 θα κάνουν την εμφάνισή τους και άλλοι τύποι γυαλιών. Στο κατάστημα θα αρχίσει να εργάζεται ο γιός του,Ματθαίος, που το 1973 θα μεταβεί στην Αθήνα και θα μαθητεύσει κοντλα στον Παπαδιαμαντόπουλο, γνωστό οπτικό της πρωτεύουσας. Ο Ματθαίος έπειτα θα συνεταιιστελι στα Χανιά με τον Λαζάκη. Αργότερα (1977) θα ανοίξει στο Ρέθυμνο κατάστημα οπτικών στην οδό Κουντουριώτη. Ο πατέρας του, Λεωνίδας θα κλείσει το κατάστημά του στην Αρκαδίου το 1993 και θα αποβιώσει το 1996. Τα παιδιά του όμως, Ματθαίος και Αλκιβιάδης, θα στνεχίσουν την παράδοση της οικογένειας, στα οπτικά και τη χρυσοχοεία, μεταλαμπαδεύονταν και εκείνοι με τη σειρά τους την τέχνη τους,στα δικά τους παιδιά (ο γιός του Ματθαίου, Λεωνίδας θα σπουδάσει οπτικός και θα ανοίξει δικό του κατάστημα στην Αρκαδίου).